روانشناسی نوجوانان و مشاوره به نوجوانان

روانشناسی نوجوانان: نوجوانی یکی از مهمترین مراحل رشد، و مرحله ای مابین دوران کودکی و بزرگسالی است. در این دوران حساس، نوجوانان بایستی به مهارت های بیشتر و نیز وظایف رشدی خویش مسلط شوند؛ مهارت های مانند:

• تفکر معقول
• یافتن هویتی باثبات
• استقلال خواهی

والدین بایستی در دوران حساس نوجوانی، مهارت های مذکور را از طرق مختلفی مانند مشاوره به نوجوانان توسط خود و یا روانشناس تلفنی رایگان که در زمینه مسایل نوجوانان تسلط کافی دارد، در نوجوانان ایجاد کنن؛ همچنین مربیان و والدینی که با نوجوانان دائما در ارتباطند، می خواهند که آن ها را در کنترل و نفوذ خویش درآورند؛ یکی از کاربردی ترین روال های این کنترل، مشاوره درسی نوجوانان و یا مشاوره تحصیلی نوجوانان می باشد. والدین و مربیان بایستی به این نکته توجه داشته باشند که مشاوره تحصیلی نوجوان امری کارگشا در حل مشکلات درسی نوجوانشان است؛ این بدان علت است که یک طرف مذاکره، مشاوری است که به علت داشتن تجارب فراوان در زمینه مشاوره به نوجوانان متعدد در زمینه های مختلفی چون مشاوره تحصیلی نوجوانان، می تواند مشاوره درسی نوجوانان مطلوبی را به والدین و مربیان و نیز خود نوجوانان ارایه کند. بنابراین این مساله برای والدین و مربیان ضروری است که برای درک خصوصیات دوران نوجوانی شناخت کافی داشته باشند؛ برخی از خصوصیات مذکور را می توان در مواردی چون رشد جسمانی و رشد جنسی، رشد اجتماعی، رشد شناختی، رشد هیجانی و عاطفی خلاصه کرد که در ادامه مطلب به طور خلاصه به برخی از موارد مذکور پرداخته می شود:

مشاوره به نوجوانان؛ رشد جسمانی

در دوران نوجوانی، تغییرات سریعی در بدن و چهره فرد ایجاد می شود که موجب فاصله گرفتن وی از دوران کودکی و نزدیکی به دوران بزرگسالی اش می شود؛ رشد بخش فوقانی سر(فک، گوش، بینی، لب)، رشد استخوان ها نمونه ای از این موارد است. می توان گفت که این رشد از الگوی ثابتی پیروی نمی کند و تابعی از وراثت، کیفیت تغذیه، وضعیت معیشتی و اقتصادی خانواده و سایر است.

مشاوره به نوجوانان؛ رشد جنسی

اصلی ترین هدف از بلوغ جنسی نوجوان آن است که وی به توانایی تولید مثل برسد که البته این زمان، در اقوام و ملل مختلف، متفاوت است. اولین علائم دوران بلوغ، فعالیت هورمون های واسط غده هیپوفیز است که بر ترشح غدد هیپوفیز، غدد فوق کلیوی و غدد جنسی اثر می گذارد. از فعالیت های غدد فوق کلیوی می توان به مواردی مانند پدیدار شدن جوش های صورت، افزایش قد و سایر اشاره کرد.

مشاوره به نوجوانان؛ مشاوره تحصیلی نوجوان

در کنار رشد جسمانی و جنسی نوجوان، یکی از موارد اصلی که نیازمند مشاوره به نوجوان می باشد، حساسیت والدین به رشد تحصیلی نوجوانشان می باشد؛ در این مقوله بایستی ترکیبی از تلاش والدین، مربیان و مشاوران روانشناس نوجوان شکل بگیرد تا خلاء های موجود در زمینه دوری نوجوان از فضای درس و مدرسه را پر کند و وی را راغب به تحصیل کند. 

چرا نوجوانان در مدرسه دعوا می کنند ؟

نوجوانان در سنی هستند که برخی رفتار های اجتماعی خاصی از خود نشان می دهند. اما این رفتار به صورت کاملا واضحی یک کپی برداری از نحوه برخورد والدین و اطرافیان با آنها است. اگر نوجوان در محیط خانواده با خشم و پرخاش والدین روبرو شود به طبع شخصیتی خشن و اگر در یک محیط عاطفی رشد کند رفتاری متعادل تر و عاطفی تر خواهد داشت. از آنجایی که در محیط خانواده یکی از راه های حل مسئله دعوا کردن و یا مشاجره است کودک نیز به این موضوع ترقیب می شود که مشکلاتش را با دعوا کردن و پرخاشگری حل کند.

آیا پرخاشگری و دعوا راه حل است؟

برخی نوجوانان پرخاشگری را به عنوان راه حلی از پدر و مادر خود آموخته اند و اگر از این موضوع برای حتی 1 بار هم نتیجه بگیرند به صورتی که وقتی عصبانی می شوند و داد و فریاد یا دعوا کنند به خواسته ی خود برسند دیگر پرخاشگری نه تنها به عنوان یک راه حل بلکه به عنوان بهترین راه حل برای آنها مطرح می شود. در برخی دیگر از نوجوانان پرخاشگری و دعوا به صورت یک اختلال وجود دارد و در مدرسه و یا خانه دعوا کردن را به عنوان یک رفتار اجتماعی پذیرفته اند و از انجام آن لذت می برند . این نوجوانان به دوستان خود حس بد گمانی و بد بینی دارند و در اغلب موارد با دعوا کردن عقده های خود را تخلیه می کنند . در تمامی این موارد میتوان با مراجعه به روانشناس متخصص نوجوانان به صورت حضوری و یا از طریق مشاوره تلفنی کودک و نوجوان از روانشناس نوجوانان راهنمایی دریافت کرد.

در پسر های نوجوان به دلیل حس نیاز به قدرت و نیاز به استقلال پرخاشگری و دعواطلبی بیشتر از دختران است. ولی به صورت کلی پرخاشگری در کودکان و نوجوانان به عنوان یک اختلال یاد می شود و باید هر چه سریع تر حل شود در غیر اینصورت ممکن است در آینده به رفتار هایی مانند خودزنی، خودکشی و یا قتل بیانجامد .

مشاوره روانشناسی نکات مرتبط با بلوغ دختران نوجوان

می دانیم که بلوغ جنسی و جسمی دختران نوجوان در بازه سنی 10 الی 16 سال به وقوع می پیوند. بنابراین نوجوان باید قبل از رسیدن به این دوران اطلاعات کافی در زمینه قاعدگی و اختلالات آن، رشد موها و اعضای خود داشته باشد. این راهنمایی می تواند توسط والدین و یا طی جلسات مشاوره تلفنی فردی و یا مشاوره رفتاری نوجوانان انجام شود.

والدین هرگز نباید این اجازه را به نوجوان ها بدهند که با بلوغشان بدون آگاهی برخورد کنند و یا اطلاعات را از منابع نامعتبری دریافت کنند؛ به جای آن می توانند جلسات مشاوره نوجوان و یا مشاوره رفتاری نوجوانان را هماهنگ کنند تا فرزندشان از مشاوره برای نوجوانی بهره مند شود.

مساله مهم دیگر در زمینه روانشناسی نوجوانان آن است که والدین علاوه بر داشتن اطلاعات علمی و کافی، بایستی بتوانند آن اطلاعات را با لحنی صریح و یا بدون ایجاد احساس عدم اعتماد به نفس و یا ایجاد حس تنفر، به فرزندشان منتقل کنند. 

مشاوره نوجوان تلفنی در زمینه بلوغ زودرس

یکی از مهمترین مواردی که در مشاوره برای نوجوان مطرح می شود، آن است که والدین باید دقت کنند که فرزندشان دچار بلوغ زودرس نشوند و همچنین رشدشان مختل نشود؛ همچنین در مشاوره نوجوان تلفنی این مسایل راحت تر قابل انتقال است که به نوجوان این اطلاعات را داد که عوامل محیطی و نیز عامل وراثت چون وضعیت سلامت، موقعیت جغرافیایی، شرایط روانی، تغذیه و وزن در زمان آغاز سن بلوغ دخیل هستند.

مشاوره نوجوان در زمینه بلوغ پسران

در زمینه مشاوره نوجوان پسر می توان گفت که دوران بلوغ پسران با تغییرات مختلفی مانند: احتلام شبانه، رویش مو در سر و صورت، بزرگ شدن بینی و کلفت شدن صدا به همراه است. بسیاری از خانواده ها این مسایل را به دلایل فرهنگی و یا شرم و حیای درونی شان نادیده می گیرند، و این در حالی است که بر اساس نتایج حاصل از مشاوره رفتاری نوجوانان، این مساله معین شده که در صورت نادیده گرفتن مسایل مذکور، نوجوان با خودش کلنجار می رود و یا به دنبال وب سایت های نامناسبی جهت کسب اطلاعات مورد نیازش می رود و این بر اساس ماحصل مشاوره نوجوان، بسیار خطرناک ارزیابی شده است. برای جلوگیری از این عامل ناهنجار، بهتر است که والدین یا خود به صورت مستقیم و یا با استفاده از مشاوره تلفنی فردی و یا از طریق مشاوره برای نوجوان حضوری اقدام کنند و مسائل آگاهی دهنده لازم را به نوجوانشان منتقل کنند. 

خود زنی و خود آزاری در نوجوانان

با خودزنی و خودآزاری نوجوانان چه باید کرد ؟

1)     خونسردی خود را حفظ کرده و شتاب زده رفتار نکنید. نوجوانانی که به خودزنی میپردازند معمولا در معرض خطر جدی یا مرگ قرار ندارند.

2)     خودزنی نوجوان را شخصی سازی نکنید. شاید نوجوان با این کار موجودیت خود را به شما ثابت میکند. معمولا ریشه بیشتر رفتارهای خود آزاری در عوامل هیجانی است.

3)     در این جور موارد رفتارهای نفرت انگیز یا پرخاشجویانه از خود نشان ندهید. کاری نکنید که در فرزندتان احساس گناه ایجاد کنید.

4)     چنانچه شما نسبت به خودآزاری نوجوان خودتان مشکوک شده اید، قدم اول این است که نگرانی و ناراحتی خود را با او در میان بگذارید، بعضی از نوجوانان در این زمینه صادق هستند و رک و پوست کنده همه چیز را مطرح میکنند.

5)     وقتی نوجوان تان الگوهای خاصی از خودآزاری را نشان میدهد، باید از مراکز مشاوره تخصصی و درمانی کمک های لازم را دریافت کنید.

بعد از خودزنی نوجوانان چه باید کرد ؟

1)     توجه بیش از حد به آنها مبذول نکنید. زیرا اینکار باعث تقویت رفتار خودآزاری آنان میشود و تصور میکنند که کار درستی انجام داده اند. بنابراین هر زمانی که متوجه شدید رفتارهای خودزنی او کاهش یافته، میتوانید به سایر فعالیتهای وی توجه بیشتری نشان دهید. در اینصورت برای جلب توجه شما دست به خودزنی نمی کنند.

2)     به جای اینکه فقط به خودآزاری وی اهمیت دهید و وقت خود و نوجوانتان را معطوف این واقعه کنید، به او کمک کنید که حادثه یا واقعه ای که باعث جرقه زدن رفتار خودزنی اش شده را شناسایی کند.

3)     به نوجوانان کمک کنید که روش های دیگر سازش با موقعیت های ناخوشایند را یاد بگیرند. این موقعیت ها میتواند: صحبت کردن با دوستان، ورزش کردن، نقاشی کردن، نوشتن، انجام فعالیت های هنری، گوش دادن به موسیقی و کمک گرفتن از افراد متخصص باشد.

4)     به نوجوانتان کمک کنید که بفهمند میتوانند در مقابل هیجانات منفی بدون اینکه برخورد استرس آور و ناراحت کننده ای داشته باشند، شکیبا و بردبار باشند.

والدین می توانند از مشاوران متخصص روانشناس کودک برای بهینه کردن روش های تربیتی کودک از طریق مشاوره حضوری و مشاوره غیر حضوری مانند مشاوره تلفنی استفاده کنند .